W ostatnim czasie w naszym przedsiębiorstwie pojawili się nowi pracownicy. Małże słodkowodne z gatunku skójka zaostrzona, bo o nich mowa, stanowią system wczesnego ostrzegania przed nagłym zanieczyszczeniem produkowanej wody. Są to wyjątkowi pracownicy, gdyż przez 24 godziny na dobę są odpowiedzialni za czystość i jakość wody. Funkcjonowanie systemu biomonitoringu oparte jest na idei bioindykacji. Te wyjątkowo czułe organizmy, gdy tylko pojawi się w wodzie jakakolwiek szkodliwa substancja, w reakcji obronnej zamykają swoje muszle, informując o zanieczyszczeniu w systemie on – line (system ciągły).
Na obiekcie Stacji Uzdatniania Wody „Jagiellońska” w specjalistycznym zbiorniku zostało umieszczonych 8 małży. Do każdej z nich został „przytwierdzony” elektromagnes współpracujący z sondami pomiarowymi, które rejestrują stopień otwarcia ich muszli oraz ich naturalny biorytm, porównywalny do ludzkiego EKG. Nagłe zamknięcie muszli będzie informować o niekorzystnej zmianie parametrów wody. Organizmy te przy monitorowaniu wody będą pracować 3 miesiące. Po tym okresie zostaną wymienione na nowe i trafią z powrotem do swojego środowiska naturalnego. Jak zapewniają naukowcy zwierzęta te żyją w dość komfortowych warunkach, zbliżonych do naturalnych. Woda ma stałą, właściwą dla tego gatunku temperaturę oraz jest regularnie napowietrzana. Według naukowców wykorzystanie małż jako bioindykatorów jest bardziej humanitarne niż ryb, bo one przy zanieczyszczeniach zamykają skorupę, nie dając dostępu do swojego organizmu wodzie zanieczyszczonej. Dzięki małżom można bezpiecznie i szybko stwierdzić, że woda jest zanieczyszczona.
System biomonitoringu jest jednym z najskuteczniejszych rozwiązań monitorujących jakość wody. Jako polski patent spotkał się z dużym zainteresowaniem. Taki system pracuje m.in. w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Wrocławiu, Swarzędzu, Oświęcimiu, Wrześni. Korzysta z niego miejscowy browar w Żywcu. Chęć jego zastosowania wyraziły już m.in. Moskwa, Jekaterynburg i Salt Lake City.
Już niebawem najmłodsi mieszkańcy Legionowa w ramach jesiennej edycji Akcji Edukacyjnej na Stacji Uzdatniania Wody „Jagiellońska” będą mogli bliżej zapoznać się z systemem biomonitoringu kontrolującym jakość wody oraz na żywo zobaczyć „pracujące” małże w Legionowskich Wodociągach.
fot. Systemu biomonitoringu PROTE
